Zogenaamde 'Pay or Okay'-systemen zijn in opmars in Europa. In plaats van gebruikers de keuze te geven om het volgen van advertenties te accepteren of af te wijzen, vereisen Pay or Okay-systemen een betaling als je wilt weigeren je "toestemming" te geven. Dit zet 99,9% van de gebruikers aan om toestemming te geven, zelfs als ze dat eigenlijk niet willen. Gezien de aankomende richtlijnen van het Europees Comité voor Gegevensbescherming over deze zeer controversiële aanpak, noyb een onderzoek laten uitvoeren naar de keuzes van gebruikers.
Achtergrond. Een vergoeding betalen of ermee instemmen dat je wordt gevolgd voor gerichte reclame is een keuze die veel online gebruikers tegenwoordig moeten maken. De afgelopen jaren zijn nieuwsmediawebsites, Facebook, Instagram en vele anderen begonnen met het gebruik van een dergelijk Pay or Okay-systeem om te verhogen hun toestemmingspercentages te verhogen tot 99,9%. Door gebruikers agressief te pushen om 'toestemming' te geven, verwachten ze een beetje meer geld dan met een gewone cookiebanner. Dit leidde tot een verhitte discussie, waarbij sommigen Pay or Okay de "uitvoerder van 'gratis' toestemming".
Politieke en emotionele discussie. In april 2024 publiceerde de European Data Protection Board (EDPB) vervolgens zijn eerste advies over Pay or Okay. Daarin stelde de EDPB voor dat gebruikers niet slechts twee ("betalen" of "toestemming") maar drie opties zouden moeten hebben ("betalen", "toestemming" of "reclame, maar geen tracking"). Meta probeerde de EDPB aan te klagen vanwege dit adviesterwijl veel nieuwsuitgevers beweren dat ze Pay of Okay nodig hebben om economische redenen. Maar hoe zit het met de gebruikers en hun wensen?
Pay or Okay gebruikersonderzoek. De wet vereist dat gebruikers een "echte of vrije keuze" hebben. Uitzoeken of dit recht wordt gerespecteerd, noyb een academische studie laten uitvoeren naar de keuzes van gebruikers. Hoewel de deelnemers tijdens het onderzoek geen echte betalingen hoefden te doen, zijn de resultaten toch duidelijk:
- Als het ze openlijk wordt gevraagd, gaan slechts 2 op de 10 mensen ermee akkoord dat bedrijven hun gegevens verzamelen en analyseren.
- Echter, wanneer ze geconfronteerd werden met de optie "betalen" en een optie "toestemming", kozen ongeveer 9 op de 10 mensen voor "toestemming". Het hoge toestemmingspercentage lijkt te worden veroorzaakt door het gebrek aan een redelijk alternatief.
- Ten slotte, wanneer er een "betalen", een "toestemming" en een "reclame, maar geen tracking" optie is, kiezen de meeste gebruikers voor de laatste. 7 van de 10 mensen kiezen dan voor de optie "reclame, maar geen tracking".
Dit toont aan dat de "derde optie" (zoals voorgesteld door de EDPB) wordt ondersteund door objectief bewijs: Gebruikers accepteren financiering van websites via reclame - maar geen online tracking.
Geen verschil tussen verschillende sites. Het onderzoek toont ook aan dat gebruikers zich niet anders gedragen naargelang ze zich op grote sociale netwerken, journalistieke pagina's of andere websites bevinden. Daarom is er geen feitelijke basis om deze websites anders te behandelen en bijvoorbeeld andere Pay- of Okay-richtlijnen op te stellen voor mediawebsites dan voor sociale media.
"Privacyvergoeding" vs. "betalen voor een dienst". Met Pay or Okay moeten gebruikers een privacyvergoeding betalen als ze hun recht op online privacy willen behouden. Terwijl websiteaanbieders natuurlijk betaling kunnen vragen in ruil voor toegang tot inhoud of een dienst die ze aanbieden (zoals Netflix voor tv-programma's of Spotify voor muziek), proberen Pay or Okay-systemen gebruikers te laten betalen voor hun gegevensbeschermingsrechten zonder compensatie. Helaas haalt zelfs de Franse autoriteit voor gegevensbescherming verwart ditverwijzend naar een onderzoek in een poging om Pay or Okay te steunen.
