Zogenaamde 'Pay or Okay'-systemen zijn in opmars in Europa. Voor het eerst geïntroduceerd door kranten in Oostenrijk en Duitsland, heeft Meta de aanpak in 2023 overgenomen voor Instagram en Facebook. Inmiddels gebruiken veel websites in Europa vergelijkbare systemen. In plaats van gebruikers een echte keuze te geven of ze het volgen van advertenties willen accepteren of weigeren, vragen 'Pay or Okay'-systemen om een betaling als je 'toestemming' wilt weigeren. Dit leidt tot "Noord-Koreaanse toestemmingspercentages" van 99,9%. Veel nieuwsbedrijven beweren dat de aanpak nodig is om kwaliteitsmedia te financieren. In werkelijkheid maakt digitale reclame in het beste geval 10% uit van de inkomsten van de Europese pers. Gezien de komende richtlijnen van de EDPB over dit onderwerp, analyseert dit rapport de argumenten van de industrie en de werkelijke economische impact van 'Pay or Okay'.
Van kranten naar Meta. In november 2023 introduceerde Meta een betaald abonnement voor Instagram- en Facebook-gebruikers die niet gevolgd willen worden. De stap kwam als reactie op een uitspraak van het Hof van Justitie (CJEU) in juli 2023, die Meta's omgang met gebruikersgegevens illegaal verklaarde. In plaats van gebruikers om toestemming te vragen, dwingt het bedrijf hen nu om ofwel een vergoeding te betalen voor hun privacy of om ermee in te stemmen dat ze worden gevolgd voor gerichte reclame. Maar de social media gigant heeft het systeem niet zelf bedacht. pay or Okay' werd voor het eerst geïntroduceerd door websites van nieuwsmedia die op zoek waren naar een manier om hun toestemmingspercentages te verhogen.
Felix Mikolasch, advocaat gegevensbescherming bij noyb: "pay or Okay' heeft zich de afgelopen jaren over de hele EU verspreid en is nu op honderden websites te vinden. Gegevensbeschermingsautoriteiten hebben echter nog steeds geen consistente aanpak voor de hele EU om deze systemen aan te pakken. Ze hadden hier al lang geleden overeenstemming over moeten bereiken."
Vals economisch verhaal. Voorstanders van 'Pay or Okay' baseren zich grotendeels op een vermeende economische noodzaak om kwaliteitsmedia te financieren en doen alsof gepersonaliseerde reclame de bron van inkomsten is die worstelende nieuwsmedia zal redden. In werkelijkheid is digitale reclame slechts goed voor ongeveer 10% van de inkomsten van de pers. Gerichte reclame is nog minder: Slechts ongeveer 5% van de inkomsten van kranten en tijdschriften komt voort uit de verwerking van persoonlijke gegevens voor advertentiedoeleinden.
Buitensporige kosten. De meeste bedrijven beweren dat 'Pay or Okay' een vorm van economische eerlijkheid mogelijk moet maken. De kosten voor de Pay-optie zijn echter torenhoog in vergelijking met de advertentie-inkomsten. Academisch onderzoek toont aan dat uitgevers € 0,24 per gebruiker en per maand verdienen aan tracking - terwijl de keuze voor de Pay-optie maar liefst € 3,24 per gebruiker en per maand oplevert. Hetzelfde onderzoek laat zien dat 'Pay or Okay' de 'cookie banner gerelateerde inkomsten' met 16,4% verhoogt. Aangezien gemiddeld slechts 5% van de inkomsten van de pers afkomstig is van programmatic advertising, zou 'Pay or Okay' de totale inkomsten van de pers gemiddeld slechts met 0,82% verhogen. Hoewel zo'n kleine toename in inkomsten de nieuwsindustrie niet zal redden van haar economische neergang, zal het zeker het begrip van vrij gegeven toestemming volgens de GDPR in Europa om zeep helpen.
Onrealistische toestemmingspercentages. De GDPR maakt duidelijk dat toestemming van gebruikers 'uit vrije wil' moet worden gegeven om als geldig te worden beschouwd. Dit betekent dat als een systeem toestemmingspercentages produceert die niet overeenkomen met de werkelijke wensen van de betrokkenen, het manipulatief is. Documenten uit de industrie laten echter zien dat 'Pay or Okay'-systemen consequent toestemmingspercentages van 99% tot 99,9% opleveren - terwijl volgens onderzoeken slechts 0,16% tot 7% van de mensen gevolgd wil worden of hun gegevens wil laten gebruiken voor gepersonaliseerde reclame. Deze kloof van meer dan 90% maakt pijnlijk duidelijk dat 'Pay or Okay' geen 'vrij gegeven' toestemming mogelijk maakt. In werkelijkheid is de echte reden om een dergelijk systeem te implementeren het verhogen van het toestemmingspercentage tot ver voorbij elke realistische "echte of vrije keuze" van gebruikers.
Felix Mikolasch, advocaat gegevensbescherming bij noyb: "Op dit moment worden gebruikers op een effectieve en onwettige manier gedwongen om 'toestemming' te geven om gevolgd te worden. De EDPB heeft nu de kans om een duidelijk standpunt in te nemen over deze kwestie in zijn komende richtlijnen."
Als u alle details wilt weten, lees dan het volledige rapport hier!
