Veelgestelde vragen over Pay or Okay

1. Wat is betalen of oké?

Betalen of Oké beschrijft een type toestemmingsverzoek op websites, apps of platforms, waarbij het weigeren van toestemming geld kost en meestal vereist dat je een abonnement afsluit. Toestemming geven is echter gratis.

Dit systeem wordt ook wel toestemming of betalen of PUR-abonnement genoemd.

2. Waar wordt betalen of oké gebruikt?

Betalen of Oké wordt gebruikt door online platforms, mediabedrijven en gewone websites. Het wordt veel gebruikt in Oostenrijk, Tsjechië, Frankrijk, Duitsland, Italië, Spanje en het Verenigd Koninkrijk.

Prominente voorbeelden zijn Facebook, Instagram en nationale nieuwsuitgevers zoals Le Monde, El País, La Repubblica, Der Spiegel.

3. Waarom moet ik ineens betalen voor gegevensbescherming?

Betalen of Oké is ingevoerd omdat bedrijven denken dat ze er meer geld mee kunnen verdienen.

Als je toestemming geeft, kunnen bedrijven je gegevens gebruiken om je onder andere (zeer invasieve) gepersonaliseerde reclame te laten zien. Op deze manier verdienen ze geld.

Met Betalen of Oké, geeft bijna iedereen "toestemming" omdat het alternatief is om je aan te melden voor een betaald abonnement. Dit levert meer geld op dan een gewone cookiebanner.

4. Kan ik mijn fundamentele recht op gegevensbescherming verkopen?

Nee, het grondrecht op gegevensbescherming is onvervreemdbaar. Dat betekent dat het recht voor iedereen beschikbaar moet zijn, niet alleen voor degenen die het zich kunnen veroorloven.

Als het verkocht zou kunnen worden, zou het geen grondrecht meer zijn, maar een luxe. Dit zet de deur open voor inkomensdiscriminatie.

Dit standpunt is bevestigd door het Europees Comité voor gegevensbescherming.

5. Ik zie geen probleem, er zijn twee opties. Wat is het probleem?

Empirisch onderzoek toont aan dat 99% of meer mensen op de optie "toestemming" klikken. Dit wordt ondersteund door cijfers uit de industrie.

Echter, slechts ongeveer 3% van de gebruikers is bereid marketingcookies te accepteren.

Dat betekent dat Betalen of Oké gebruikers effectief manipuleert. De betaaloptie dient alleen om de illusie van een keuze te creëren.

6. Waarom stemmen zoveel mensen toe?

Dat is nog niet duidelijk, maar daar wordt momenteel onderzoek naar gedaan.

Verschillende factoren zouden een rol kunnen spelen:

• Inspanning: Toestemming geven vereist één enkele klik. Toestemming weigeren daarentegen vereist meestal het aanmaken van een account met een e-mailadres dat moet worden bevestigd, naast het doen van een online betaling. Dit kost een paar minuten.
• Prijs: Er is geen wil om te betalen of de prijs is te hoog. Vooral als de betalingsoptie op meerdere sites/diensten wordt geselecteerd, wordt het bedrag voor het weigeren van toestemming steeds hoger.
• Abonnement: Gebruikers willen zich niet abonneren op een terugkerende betaling die ze zouden moeten annuleren.
• Doelgericht browsen: Gebruikers zijn geïnteresseerd in de inhoud en kiezen de snelste optie om daar te komen.
• Niet begrepen: (Sommige) gebruikers begrijpen niet dat er een binaire keuze is en denken dat ze toch toestemming moeten geven.

7. Ondermijnt Pay or Okay het idee van toestemming?

Ja, betalen of oké ondermijnt het idee van toestemming. Een verzoek om toestemming moet een "echte of vrije keuze". De mogelijkheid om toestemming te weigeren mag niet meer "tijdrovender" dan het geven van toestemming. A Betalen of Oké banner voldoet duidelijk niet aan deze criteria.

8. Maar ik ben toch vrij om weg te gaan en de dienst niet te gebruiken?

Je kunt een website of dienst altijd verlaten. Dit geldt echter ongeacht de wet. Het heeft geen zin om toestemming te reguleren als het alleen maar een optie beschrijft die je sowieso hebt.

9. Oké, maar bedrijven moeten hun diensten toch op de een of andere manier financieren?

Ja, natuurlijk moeten diensten gefinancierd worden. Maar met Betalen of Oké, laten bedrijven je betalen voor je rechten. Dit is vergelijkbaar met moeten betalen om niet gediscrimineerd te worden.

In plaats daarvan zouden bedrijven kunnen vertrouwen op andere inkomstenstromen, zoals het vragen van een betaling voor daadwerkelijke inhoud.

10. Hoeveel geld verdient een mediabedrijf gemiddeld met Pay or Okay?

Volgens onze schattingen verdient een gemiddeld mediabedrijf 0,24% meer bij het gebruik van Pay or Okay in plaats van een gewone cookiebanner.

11. Hoeveel geld verdient een mediabedrijf gemiddeld per gebruiker en per maand?

Volgens onderzoekverdient een Duitse top 50-nieuwsuitgever € 0,24 per gebruiker per maand (tracking ingeschakeld).

Als je echter toestemming wilt weigeren, betaal je een veelvoud daarvan. Bij Le Monde moet je zelfs € 12,99 per maand betalen.

12. Sociale mediaplatforms zoals Facebook en Instagram zijn ook begonnen met pay or okay. Is er een verschil met gewone websites?

Zelfs op gewone websites zijn de toestemmingspercentages 99% of hoger (zie vraag #5 hierboven). De speciale positie van sociale mediaplatforms ('netwerkeffect' en dergelijke) maakt dus geen significant verschil voor de keuzes van gebruikers.

Het Europees Comité voor gegevensbescherming geconcludeerd dat Betalen of Oké illegaal is voor grote platforms zoals Facebook en Instagram. Daarom zou het ook illegaal moeten zijn voor andere websites.

13. Wat zijn de gevolgen als pay or okay legaal zou zijn?

Als Betalen of Oké legaal zou zijn, zou het begrip toestemming grotendeels irrelevant worden.

Een paar voorbeelden:

• Een hotel zou je kunnen vragen om "toestemming" te geven voor het hebben van een camera in je kamer of om € 15 extra te betalen om de camera te weigeren.
• Een autofabrikant zou je kunnen vragen om "toestemming" te geven voor het delen van je locatiegegevens of om € 20 extra per maand te betalen om dit te weigeren.
• Een luchtvaartmaatschappij zou je kunnen vragen om gezichtsherkenning te gebruiken bij het boarden of om € 20 extra te betalen als je handmatig wilt boarden.

Datum: Maart 2025